Kolana nie powinny przekraczać lini palców?!
Od razu wyjaśniamy, obiegowa opinia różnych „fachowców”, którzy wymieniają linię palców (czerwona na zdjęciu) jako nieprzekraczalną granicę dla kolan podczas przysiadu jest błędna. Dlaczego?
„Jeśli wykonuje się to prawidłowo, stosując podejście „najpierw biodro”, kolana wychodzące poza palce stóp są nie tylko bezpieczne, ale i konieczne” (Aaron Horschig)
Kluczowymi elementami wpływającymi na ustawienie kolan względem lini palców będą:
1️⃣ Rodzaj przysiadu. Mamy 3 podstawowe formy przysiadu ze sztangą i w zależności, który będziemy robić, kolana będą inaczej się ustawiać względem palców. W lepszym zrozumieniu zjawiska niezastąpiona jest analiza biomechaniczna (polecam „Starting Strength” Rippetoe’a lub “Squat Bible”Horschiga). Genialnie są tam wyjaśnione zasady ruchu i dlaczego w przysiadzie „low bar” zazwyczaj kolana nie wychodzą za linię palców, a w „front” i „high bar” wręcz naturalnie muszą.
.
2️⃣ Tor ruchu sztangi. W skrócie, żeby przysiad został wykonany poprawnie zawsze musimy pilnować prawidłowego toru ruchu sztangi (linia żółta), który musi być prowadzony tak aby sztanga znajdowała się cały czas w lini mniej więcej środka stopy. Z prostego powodu - czym bardziej sztanga przesunie się w przód lub tył, tym większe tworzy się ramię siły. Co powoduje spadek efektywności (przeciążenie i ewentualny uraz).
W zależności jaki przysiad robimy, sztanga leży inaczej, tym samym środek ciężkości również jest w innym miejscu. Efektem jest inne ustawienie ciała - dokładniej kąty w stawach są inne, czego skutkiem są inaczej ustawione kolana w płaszczyźnie strzałkowej.
Podsumuję słowami Mike’a Boyle’a:
„Pytanie nie brzmi, gdzie idzie kolano, ale jak rozkłada się ciężar i który staw porusza się jako pierwszy?”
W wolnym tłumaczeniu, nie powinnismy zawracać sobie głowy czy kolana przekraczają linię palców, za to skupić się na poprawnej technice, czyli (poza wspomnianym torem ruchu) przede wszystkim poprawnym ustawieniu stóp (szerokość, kąt), optymalnej pracy bioder („hip hinge” i aktywacja mięśni), oraz odpowiedniej synchronizacji ciała.